Štetnosti žvakanja žvakaće gume
- Detalji
- Kategorija: Zdrava ishrana
- Autor Dragana Ranđelović
Sećate se kako su nas majke i bake kritikovale zbog žvakaće gume? Oni stariji sigurno se sećaju koliko je strašno bilo žvakati žvaku na času ili u nekoj ozbiljnoj situaciji, dok su nastavnici znali i da kazne učenika koji se ogluše na zabranu žvakanja žvake.
Govorilo se da žvakaća guma ostavlja trag na pločicama jer se ulepi i ne može se skinuti, drugi su ih zabranjivali jer su smatrali da su prepune bakterija iz usta koje se razmnožavaju i lako prenose na vazduhom po prostoriji ako se nađu u pepeljarama, dok je trećima jednostavno smetalo žvakanje i to otvorenih usta još kada nije vreme obroka. Bilo kako bilo, mnogi od ovih argumenata važe i danas i preporučljivo je ne žvakati žvaku u društvu, ali čini se da ona i nije više tako omražena kao nekada.
Poreklo vodi iz Amerike, gde je osvojila tržište početkom 20-og veka. Prve žvake pravile su se od naročitih smola sa dodacima ukusa, da bi kasnije prerasle u pravu industriju, koristeći sve dodatke koji se koriste u izradi slatkiša. Žvakaća guma se proširila na ostatak sveta tokom Drugog svetskog rata, kada su je američki vojnici delili stanovništvu. Tek sredinom 20-og veka počinje njena proizvodnja i u drugim delovima sveta, kada postaje deo svakodnevne kulture uglavnom mladih. Danas je koriste svi, ne samo tinejdžeri, pa čak i mladi, nekada da bi se zasladili, opustili pred važne sastanke ili predavanja ili zbog lošeg zadaha. Današnje žvake više se ne lepe kao nekada, lakše se skidaju sa odeće i nemaju isti sastav kao one od pre. Upravo je u sastavu najveći problem. Današnje žvakaće gume mogu biti veoma štetne po zdravlje.
Većina žvakaćih guma na tržištu sadrži titanijum dioksid, supstancu koja inače nije štetna po zdravlje, nalazi se u slatkišima, ali i hlebu kao vrsta aditiva. Kao takva može se konzumirati i ne može izazvati ozbiljne probleme sa zdravljem. U žvakama, međutim, koristi se njegova varijanta u veličini nanočestica, što je čini opasnom. Te male čestice, naime, prodiru duboko u ćelije, raskidaju prirodnu membranu ćelija i razgrađuju je, što omogućava raznim otrovima i bakterijama da prodru u njih. Osim toga, ova supstanca izaziva probleme sa varenjem, gorušicu, usporavaju metabolizam i oštećuju zid creva. Često i učestalo žvakanje žvakaćih guma sasvim sigurno dovodi do opadanja imuniteta i sklonosti ka infekcijama. Kako su naučnici utvrdili, to i nije jedini problem sa žvakaćim gumama.
Žvakaće gume izazivaju migrenu – kako se sve veći broj tinejdžera u Americi žali na učestale migrenozne bolove, rađena su istraživanja kako bi se utvrdio njihov uzrok. Među prvim krivcima uvek je računar i tablet, koji zajedno sa mobilnim telefonom izazivaju treperenje pred očima i kvarenje vida. Ipak, utvrđeno je da su njihove migrene zapravo povezane sa velikom količinom titanijum oksida i to u vidu nanočestica.
Izazivaju problem sa crevima – i to veoma dugačak spisak problema. Sa jedne strane, materije koje su sadržane u žvakaćim gumama izazivaju fizičko oštećenje creva i tako narušavaju njihov izgled i odbrambenu sposobnost. Sa druge, materije ulaze u krvotok i organizam i izazivaju poremećaj varenja koji opet izaziva dugoročne probleme sa organima za varenje. Neki od njih su nama vrlo dobro poznati kao veštački zaslađivači iz pića i slatkiša, ali u žvakaćim gumama koristi se više različitih proizvoda, što znatno pojačava njihovo štetno dejstvo.
Kvare dah – iako ih ljudi koriste kako bi popravili dah i sprečili zadah iz usta, dugoročno gledano pljuvačke koje se luče tokom žvakanja oštećuju gleđ, koju napadaju zaslađivači iz žvakaće gume i kvare zube, što dovodi opet do lošeg zadaha. Umesto toga bolje je koristiti prirodna sredstva, poput listova mente, limunove vode ili ispiranja kokosovim uljem u iste svrhe.
Postoje i neki proizvođači koji još uvek nisu promenili način proizvodnje i njihovi proizvodi ipak nemaju toliko štetnih sastojaka kao ovi moderni, ali njih je malo i teško se nalaze u prodaji. Najsigurnije je ovu naviku zameniti nekom drugom ili jednostavno potpuno izbaciti žvakanje.